Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. Od momentu poczęcia do chwili narodzin, całokształt bycia kobietą zmienia się diametralnie. W organizmie zachodzi szereg zmian, wpływających zarówno na samopoczucie, jak i stworzenie najlepszych warunków dla rozwoju dziecka. Niejednokrotnie zdarza się, że przyszłe mamy podczas ciąży zaczynają odczuwać ogromny niepokój. Coraz częściej towarzyszą im lęki oraz obniżony nastrój. Dlaczego tak jest?
Według statystyk 10-16% kobiet w ciąży wykazuje objawy charakterystyczne dla depresji. Najczęściej stany te są stricte związane z obawami przed porażką lub wszelkiego rodzaju powikłaniami związanymi z narodzinami. Lęki dotyczą również stanu zdrowia jeszcze nienarodzonego dziecka. Badania wykazały, że depresja w ciąży ma bezpośredni wpływ na płód. Kobiety borykające się z tym problemem bardzo często doświadczają przedwczesnego porodu. Dodatkowo zaobserwowano, że spory odsetek noworodków urodzonych przez matki, którym towarzyszyły stany depresyjne jest dużo mniejsza w porównaniu do kobiet pozbawionych tej przypadłości.
Carmer i T. B. Brazelton, psychoterapeuci specjalizujący się w pracy z matkami małych dzieci oraz kobietami w ciąży, wyodrębnili 3 etapy psychologiczne w ciąży.
Pierwszy etap trwa od momentu poczęcia do około 4 miesiąca, czyli chwili, w której dziecko zaczyna wykonywać pierwsze ruchy w brzuchu matki. Okres ten obejmuje etapy zmian w sferze ,,ja” matki. Jeśli chodzi o fizyczność zaczynają występować takie objawy jak ból piersi, nudności, zmiany w preferencjach żywieniowych. W przypadku sfery psychicznej można zaobserwować zwiększoną emocjonalność, częste zmiany nastroju, zmęczenie i osłabienie organizmu.
Drugi etap obejmuje okres od 4 miesiąca ciąży do początku występowania lęków przedporodowych, czyli do około 30 tygodnia ciąży. Jest to okres bardzo ważny w życiu matki, polegający na stabilizacji emocjonalnej i hormonalnej kobiety. Koncentracja z ,,ja” przenosi się na dziecko. Zaobserwować można wzmożoną formę przeżywania. Kobieta nawiązuje wówczas bezpośrednią relację z dzieckiem, postrzegając je jako ,,pępek swojego świata”. Jest to okres, w którym oboje rodziców zaczyna odczuwać silną chęć poznania dziecka.
Trzeci a zarazem ostatni etap to tzw. faza obciążeń. Do przyszłej matki powracają obawy i lęki przed czekającymi ją zadaniami. Zaczyna się bać o stan zdrowia dziecka oraz komplikacje podczas porodu. Dodatkowo zaczyna odczuwać fizyczne zmiany, takie jak powiększenie brzucha, przybranie na wadze, uczucie ociężałości. W tym etapie bardzo często występuje również zwolnienie procesów poznawczych kobiety oraz rozchwiania emocjonalne.
Stany emocjonalne kobiety bardzo często są ignorowane przez środowisko ją otaczające, lub traktowane jako zmiany hormonalne, które są normalnym elementem ciąży. Wszelkich stanów depresyjnych nie należy bagatelizować. Przyszłe matki potrzebują ogromnego wsparcia psychologicznego podczas tego etapu swojego życia. Dbajmy o nasze matki, córki, żony czy siostry, ponieważ właśnie w tym momencie najbardziej tego potrzebują.